Με ιδιαίτερη λαμπρότητα τελέστηκε σήμερα το πρωί στον Μητροπολιτικό Ναό της Ευαγγελιστρίας Γρεβενών Πατριαρχική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, και τρισάγιο στη μνήμη του Εθνομάρτυρος Μητροπολίτη Γρεβενών Αμιλιανού, καθώς την 1η Οκτωβρίου συμπληρώνονται 100 χρόνια από τον μαρτυρικό θάνατό του. Ο περικαλλής παλαιός Ναός της πόλης των Γρεβενών είχε «πλημμυρίσει» από νωρίς από εκατοντάδες πιστούς που θέλησαν να λάβουν την ευλογία του Προκαθημένου της Ορθοδοξίας.
Στη θεία λειτουργία συμμετείχαν οι Μητροπολίτες Εδέσσης Ιωήλ, ο οποίος εκπροσώπησε τον Αρχιεπίσκοπο και την Διαρκή Ιερά Σύνοδο, Μιλήτου Απόστολος, Ικονίου Θεόληπτος, Καστορίας Σεραφείμ, Φλωρίνης Θεόκλητος, Σιατίστης Παύλος, Ελασσώνος Βασίλειος, Ιόππης Δαμασκηνός, Κοζάνης Παύλος και ο επιχώριος Μητροπολίτης Γρεβενών Σέργιος.
«Η ευχαριστία και η ευγνωμοσύνη σύμπαντος του λαού, μετά των τοπικών αρχόντων και εμού προσωπικώς είναι άφατος, διότι υπεβλήθητε Υμείς μετά της Συνοδείας Σας, εις τον κόπον της ενταύθα ελεύσεως και επευλογήσεως των Εκδηλώσεων Μνήμης και Τιμής του Εθνομάρτυρος, παρά τον φόρτον των υψηλών καθηκόντων σας ως ηγέτου του παλαιφάτου Οικουμενικού Πατριαρχείου και την μέριμναν σας διά την υπ’ ουρανόν Ορθοδοξίαν» είπε ο Μητροπολίτης Γρεβενών στην ομιλία του, αφού είχε διαβαστεί το τρισάγιο στη μνήμη του εθνομάρτυρα προκατόχου του Αιμιλιανού και των συνοδών αυτού.
Ο Μητροπολίτης Σέργιος μίλησε με συγκίνηση για τον προκάτοχό του, την μόρφωση και την καλλιέργειά του, το υψηλό εθνικό και εκκλησιαστικό φρόνημά του καθώς και για την αντίσταση που προέβαλε στις εις βάρος του μεθοδεύσεις των τοπικών οργάνων του ξένου δυνάστου, «των προπαγανδιστών, ακόμη και αρνησιπάτριδων Ελλήνων».
«Ούτω, θλιβόμενος, στεναχωρούμενος, διωκόμενος αλλά μη υποχωρών εις το καθήκον, «φυλάττων Θερμοπύλας», εγένετο «κάρφος» εις τους κρατούντας, με αποτέλεσμα, δεκαέξι μόλις μήνας μετά την άφιξίν του εις τα Γρεβενά, να εξοντωθή από τους εχθρούς του Γένους, μετά του διακόνου του Δημητρίου και του αγωγιάτου Αθανασίου, ενώ ευρίσκετο εις περιοδείαν μεταβαίνων από το χωρίον Σχίνοβον - σήμερον ονομαζόμενον Δεσπότης, προς το χωρίον Γκριντάδες -σήμερον προς τιμήν του, Αιμιλιανόν».
Στην αντιφώνησή του ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος επισήμανε το διαχρονικό θυσιαστικό ενδιαφέρον της Μητέρας Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως για τα τέκνα της σε όλες τις επαρχίες του Θρόνου.
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Στη θεία λειτουργία συμμετείχαν οι Μητροπολίτες Εδέσσης Ιωήλ, ο οποίος εκπροσώπησε τον Αρχιεπίσκοπο και την Διαρκή Ιερά Σύνοδο, Μιλήτου Απόστολος, Ικονίου Θεόληπτος, Καστορίας Σεραφείμ, Φλωρίνης Θεόκλητος, Σιατίστης Παύλος, Ελασσώνος Βασίλειος, Ιόππης Δαμασκηνός, Κοζάνης Παύλος και ο επιχώριος Μητροπολίτης Γρεβενών Σέργιος.
Ο Μητροπολίτης Σέργιος μίλησε με συγκίνηση για τον προκάτοχό του, την μόρφωση και την καλλιέργειά του, το υψηλό εθνικό και εκκλησιαστικό φρόνημά του καθώς και για την αντίσταση που προέβαλε στις εις βάρος του μεθοδεύσεις των τοπικών οργάνων του ξένου δυνάστου, «των προπαγανδιστών, ακόμη και αρνησιπάτριδων Ελλήνων».
«Ούτω, θλιβόμενος, στεναχωρούμενος, διωκόμενος αλλά μη υποχωρών εις το καθήκον, «φυλάττων Θερμοπύλας», εγένετο «κάρφος» εις τους κρατούντας, με αποτέλεσμα, δεκαέξι μόλις μήνας μετά την άφιξίν του εις τα Γρεβενά, να εξοντωθή από τους εχθρούς του Γένους, μετά του διακόνου του Δημητρίου και του αγωγιάτου Αθανασίου, ενώ ευρίσκετο εις περιοδείαν μεταβαίνων από το χωρίον Σχίνοβον - σήμερον ονομαζόμενον Δεσπότης, προς το χωρίον Γκριντάδες -σήμερον προς τιμήν του, Αιμιλιανόν».
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Ο Μ Ι Λ Ι Α
ΤΗΣ Α. Θ. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ
ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ
κ. κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΘΕΙΑΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ
ΕΙΣ ΤΟΝ ΙΕΡΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΝ ΝΑΟΝ ΓΡΕΒΕΝΩΝ
(25 Σεπτεμβρίου 2011)
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Γρεβενῶν, Ποιμενάρχα τῆς θεοσώστου ταύτης Ἐπαρχίας,
Ἱερώτατοι Ἀδελφοί,
Ἐξοχώτατοι,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
«Ἔχομεν δὲ τὸν θησαυρὸν τοῦτον ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσιν, ἵνα ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ Θεοῦ καὶ μὴ ἐξ ἡμῶν».
Αὐτὴν τὴν διαβεβαίωσιν τοῦ πρωτοκορυφαίου καὶ οὐρανοβάμονος Ἀποστόλου Παύλου πρὸς τοὺς χριστιανοὺς τῆς Κορίνθου, ἡ ὁποία ἐκφράζει τὴν ἐν τῇ ἀνθρωπίνῃ ἀσθενείᾳ τελειουμένην παντοδυναμίαν τοῦ Θεοῦ, ὑπενθυμίζει εἰς ἡμᾶς σήμερον τὸ ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα.
Tὴν αὐτὴν βεβαιότητα ᾐσθάνθημεν καὶ ἡμεῖς τελεσιουργοῦντες μεθ᾽ ὑμῶν, Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Γρεβενῶν καὶ ἀγαπητὲ ἐν Χριστῷ ἀδελφὲ κύριε Σέργιε, καὶ μετὰ τῶν λοιπῶν προσφιλεστάτων ἀδελφῶν Ἱεραρχῶν, τὸ ἱερώτατον μυστήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας εἰς τὸν Ἱερὸν Μητροπολιτικὸν Ναὸν τῆς θεοσώστου ταύτης Ἐπαρχίας, ἐν μέσῳ τοῦ εὐσεβοῦς καὶ φιλεόρτου λαοῦ.
Διότι ὄντως θησαυρὸς πολύτιμος καὶ ἀνεκτίμητος εἶναι ὁ ἐν τῷ μυστηρίῳ τῆς Θείας Εὐχαριστίας «μελιζόμενος καὶ μὴ διαιρούμενος» Ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ. Θησαυρὸς πολύτιμος καὶ ἀδαπάνητος εἶναι «ὁ πάντοτε ἐσθιόμενος καὶ μηδέποτε δαπανώμενος ἀλλὰ τοὺς μετέχοντας ἁγιάζων» Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. Καὶ αὐτὸν τὸν θησαυρόν, τὸν ἀκένωτον καὶ ἀσύλητον ἀνὰ τοὺς αἰῶνας, μεταλαμβάνομεν, μετέχοντες τοῦ ἱεροῦ μυστηρίου, εἰς τὰ ὀστράκινα σκεύη τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεώς μας καὶ εἰς τὸ ἐκ χοὸς πεπλασμένον καὶ φθαρτὸν σῶμα μας, τὸ ὁποῖον ὅμως διὰ τῆς χάριτος καὶ δυνάμεως τοῦ Θεοῦ ἀξιοῦται τῆς αἰωνίου ζωῆς.
Θησαυρὸς πολύτιμος καὶ ἀνεκτίμητος, φυλασσόμενος ἐν τοῖς ὀστρακίνοις σκεύεσι τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν, εἶναι καὶ ἡ εἰς Χριστὸν πίστις, τὴν ὁποίαν παρελάβομεν παρὰ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ τῶν θεοφόρων πατέρων καὶ τὴν ὁποίαν φυλάσσομεν ὡς ἱερὰν παρακαταθήκην «ἐκτρεπόμενοι τὰς βεβήλους κενοφωνίας» (Α´ Τιμ. ς΄ 20). Καὶ ἡ πίστις αὐτὴ ἀποτελεῖ δι᾽ ἡμᾶς τοὺς ὀρθοδόξως εἰς Χριστὸν πιστεύοντας τὴν «νίκην τὴν νικήσασαν τὸν κόσμον» (Α΄ Ἰωάν. ε΄ 4), κατὰ τὸν ἑορταζόμενον αὔριον ἠγαπημένον μαθητὴν τοῦ Κυρίου, Ἅγιον Ἰωάννην τὸν Θεολόγον• ἀποτελεῖ τὴν δύνα¬μιν ἡ ὁποία ἐνισχύει τοὺς πιστοὺς «ὥστε ὄρη μεθιστάναι» (Α΄ Κορ. ιγ΄ 2) καὶ ἀναδεικνύει τοὺς ταπεινοὺς καὶ χοϊκοὺς ἀνθρώπους εἰς τέκνα Θεοῦ καὶ κληρονόμους τῆς βασιλείας Του, «ἵνα ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ Θεοῦ καὶ μὴ ἐξ ἡμῶν».
Θησαυρὸς πολύτιμος καὶ ἀδαπάνητος εἶναι ὁ ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν Χριστός, ὁ ὁποῖος μεταποιεῖ τὴν ἀποτελουμένην ἐξ ἀνθρώπων Ἐκκλησίαν ἀπὸ ὀστρακίνου σκεύους εἰς ἰδικόν Του σῶμα, ἰσχυρὸν καὶ ἄθραυστον, ὥστε πολεμουμένη νὰ νικᾷ καὶ ὑβριζομένη νὰ καθίσταται λαμπροτέρα.
Θησαυρὸς πολύτιμος καὶ ἀδαπάνητος καὶ τὸ Πανάγιον Πνεῦμα, τὸ μένον ἀεὶ καὶ ὅλον τὸν θεσμὸν συγκροτοῦν τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε νὰ μαρτυρῇ περὶ τοῦ ἐντὸς αὐτῆς θησαυροῦ εἰς τὸν κόσμον, ὁ ὁποῖος ἀναζητεῖ θησαυροὺς φθειρομένους καὶ ὑλικοὺς καὶ προσκολλᾶται εὐκόλως εἰς ὅσους «σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει καὶ κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι» (Ματθ. ς΄ 19), ἀγνοῶν ἢ ἀδιαφορῶν διὰ τὸν ἄσυλον θησαυρὸν τὸν ὁποῖον κατέχει καὶ προσφέρει εἰς πάντας ἀνθρώπους ἡ Ἐκκλησία.
Τὴν μαρτυρίαν ταύτην περὶ τοῦ θησαυροῦ ἡμῶν τοῦ «ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσι» φυλασσομένου ἀλλ᾽ οὐδέποτε ἀλλοιουμένου συνεχίζει νὰ δίδῃ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον εἰς τὸν σύγχρονον ἄνθρωπον καὶ παραλλήλως νὰ ὑπενθυμίζῃ τὴν ὕπαρξίν του καὶ εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐπηρεαζόμενοι ἐκ τῶν ποικιλωνύμων κρίσεων τῆς ἐποχῆς μας, τὸν ἔχουν λησμονήσει. Συνεχίζει νὰ τὴν δίδῃ «οὐ καθ᾽ ὑπεροχὴν λόγου ἢ σοφίας» (Α΄ Κορ. β΄ 1) ἀλλ᾽ ἐν βαθυτάτῃ συναισθήσει ὅτι διακονίαν του ἀποτελεῖ «ἡ μέριμνα πασῶν τῶν Ἐκκλησιῶν» (Β΄ Κορ. ια΄ 28) καὶ ἐν ἀπαρασαλεύτῳ πίστει ὅτι «ἡ ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως εἶναι τοῦ Θεοῦ».
Ἐν τῇ διακονίᾳ ταύτῃ τῆς μερίμνης τῶν Ἐκκλησιῶν ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐκάλυπτε πάντοτε θυσιαστικῶς ὑπὸ τὰς φιλοστόργους πτέρυγάς της τὰ τέκνα της εἰς ὅλας τὰς ἐπαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ἀποστέλλουσα τοὺς καταλλήλους δι᾽ ἑκάστην Ἀρχιερεῖς πρὸς διαποίμανσιν καὶ καταρτισμόν των, καὶ δὲν ἔπαυε νυκτὸς καὶ ἡμέρας νὰ ἀγρυπνῇ καὶ νὰ ἐνδιαφέρηται διὰ τὴν κατὰ Θεὸν προκοπὴν καὶ πρόοδόν των. Ἰδιαιτέρως δὲ εἰς καιροὺς δυσχειμέρους καὶ χαλεποὺς διὰ τὸ Γένος καὶ τὴν Ἐκκλησίαν, εἰς καιροὺς κατὰ τοὺς ὁποίους αἱ ἐν Μακεδονίᾳ ἐπαρχίαι καὶ τὰ ἐν αὐταῖς τέκνα της διέτρεχον «κινδύνους ἐκ γένους, κινδύνους ἐξ ἐθνῶν, κινδύνους ἐν ψευδαδέλφοις» (Β΄ Κορ. ια΄ 26), τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ἐφρόντισε νὰ ἐκλέξῃ καὶ νὰ καταστήσῃ εἰς τὰς Μητροπόλεις αὐτὰς Ἱεράρχας ἱκανοὺς καὶ πεφωτισμένους διὰ νὰ στηρίξουν τὸ πολυτρόπως χειμαζόμενον ποίμνιόν των, Ἱεράρχας δραστηρίους καὶ τολμηροὺς διὰ νὰ «βαστάσουν τὸν καύσωνα» (Ματθ. κ΄ 12) τῆς ἀρχιερατικῆς των διακονίας, Ἱεράρχας ἀποφασισμένους νὰ ἄρουν τὸν σταυρὸν τῆς μαρτυρίας Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀλλὰ καὶ νὰ σταυρωθοῦν ἐπ᾽ αὐτοῦ.
Αὐτὸν τὸν σταυρὸν τῆς μαρτυρίας καὶ τοῦ μαρτυρίου ἀνέλαβε νὰ ἄρῃ ὁ Μητροπολίτης Γρεβενῶν Αἰμιλιανὸς ἀποσταλεὶς ὑπὸ τοῦ μεγάλου Πατριάρχου Ἰωακεὶμ τοῦ Γ´ διὰ νὰ ἐνισχύσῃ καὶ νὰ στηρίξῃ τὸ φρόνημα καὶ τὴν πίστιν τοῦ χειμαζομένου ποιμνίου τῆς ἱστορικῆς Μητροπόλεως Γρεβενῶν. Ὁ σταυρὸς ἦτο βαρύς καὶ ἡ διακονία ἐπίπονος• ἀλλ᾽ ὁ Μητροπολίτης Αἰμιλιανὸς μὲ ἀκράδαντον πίστιν εἰς τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ εἰργάσθη θυσιαστικῶς ὡς καλὸς ποιμὴν διὰ τὴν σωτηρίαν καὶ τὴν προστασίαν τῶν ἐμπιστευθέντων αὐτῷ ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας προβάτων καὶ ἠγωνίσθη παντοιο¬τρόπως διὰ νὰ ἀποτρέψῃ τοὺς βαρεῖς λύκους, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον δὲν ἐφείδοντο τοῦ ποιμνίου του ἀλλὰ καὶ ἐπεχείρουν νὰ ἁρπάσουν τὰ πρόβατα μακρὰν τῆς σωτηρίου ποίμνης τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ποτὲ ἀπὸ τοῦ χρέους μὴ κινῶν, κατὰ τὸν ποιητήν, δὲν ὑπολόγιζεν ὁ Μητροπολίτης Αἰμιλιανὸς τοὺς κινδύνους τοὺς ὁποίους διέτρεχεν ὁ ἴδιος, ἀλλ᾽ ἔθετε πάντοτε ὡς προτεραιότητα τὸ χρέος τῆς ἐνισχύσεως τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ τὸν ὁποῖον ἐκλήθη νὰ διαποιμάνῃ. Εἰς τὴν ἐπιτέλεσιν τοῦ ἱεροῦ του καθήκοντος εὗρε μαρτυρικὸν θάνατον, ἐπισφραγίσας τοιουτοτρόπως τὴν μαρτυρίαν τῆς ἀρχιερατικῆς του διακονίας διὰ τοῦ μαρτυρίου.
«Ἐσείσθη ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ τῆς Μακεδονίας», ἔγραφον αἱ ἐφημερίδες τῆς ἐποχῆς διὰ τὴν κηδείαν τοῦ Μητροπολίτου Γρεβενῶν Αἰμιλιανοῦ Λαζαρίδου, καί ὁ ἀοίδιμος Πατριάρχης Ἰωακείμ ὁ Γ´ ἐδέετο ἐκ Φαναρίου «ὅπως ὁ Ὕψιστος κατατάξῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἐν σκηναῖς δικαίων».
Τὸ αὐτὸ ποιοῦμεν καὶ ἡμεῖς σήμερον, ἀνταποκρινόμενοι εἰς τὴν εὐγενῆ πρόσκλησίν σας, Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Γρεβενῶν καὶ ἀγαπητὲ ἐν Χριστῷ ἀδελφὲ κύριε Σέργιε, ὅπως ἐπισκεφθῶμεν τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν ὑμῶν ἐπὶ τῇ ἐπετείῳ τῆς συμπληρώσεως ἑκατὸν ἐτῶν ἀπὸ τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου τοῦ ἀειμνήστου προκατόχου σας, Μητροπολίτου Γρεβενῶν Αἰμιλιανοῦ.
Ἀγαλλόμεθα μεγάλως διότι καὶ πάλιν εὑρισκόμεθα εἰς τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Γρεβενῶν καὶ σᾶς εὐχαριστοῦμεν ἐκ μέσης ψυχῆς, διότι μᾶς προσφέρετε τὴν χαρὰν νὰ συναντήσουμε καὶ πάλιν τὰ προσφιλῆ πρόσωπα ὑμῶν, νὰ ἴδωμεν ἐκ τοῦ σύνεγγυς τὰ ἐπιτελούμενα ἀγαθὰ ἔργα, νὰ θαυμάσουμε τὸν φυσικὸν πλοῦτον, τὸν ὁποῖον διαθέτει ἡ περιοχή σας, καὶ νὰ ἐγκύψουμε πρὸ πάντων εἰς τὸν πνευματικὸν πλοῦτον τὸν ὁποῖον ἐθησαύρισαν εὐλαβεῖς ἱδρυταὶ Ἱερῶν Μονῶν καὶ κτίτορες Ἱερῶν Ναῶν καὶ ηὔξησαν διὰ τῆς ἀσκήσεως καὶ τοῦ μαρτυρίου των ἱεραὶ μορφαὶ ἁγίων ἀνδρῶν καὶ γυναικῶν. Εὐχαριστοῦμεν πάλιν καὶ πολλάκις διὰ τὰς πολλαπλᾶς ἐκδηλώσεις τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἀφοσιώσεως ὑμῶν, τῶν ἐξοχωτάτων καὶ ἐντιμοτάτων ἀρχόντων καὶ τοῦ πιστοῦ καὶ λίαν ἀγαπητοῦ εἰς ἡμᾶς λαοῦ τῆς εὐλογημένης καὶ θεο¬σώστου ταύτης ἐπαρχίας.
Μεταφέρομεν πρὸς πάντας ὑμᾶς τὴν ἀγάπην καὶ τὸν ἀσπασμὸν τῆς Μητρὸς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς ἡμετέρας Μετριότητος καὶ ἀπονέμομεν τὴν πατρικὴν ἡμῶν εὐχὴν καὶ Πατριαρχικὴν εὐλογίαν, ἀναμένοντες ὑμᾶς καὶ εἰς τὴν ἕδραν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.
Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, ὁ Χριστὸς ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν νῦν καὶ ἀεί!
