Του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα
Με λαμπρότητα και χαρά, αισθήματα ζωγραφισμένα στα πρόσωπα των ανθρώπων, που αποκομίζονται από τον εκκλησιασμό και τη συμμετοχή των ανθρώπων στη γιορτή της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και Βαπτιστή, γιορτάστηκαν τα Θεοφάνεια ή Επιφάνεια ή Φώτα στον Ι. Ναό Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω Βελβεντού.
Τελέστηκε στον Ιερό Ναό από νωρίς το πρωί η Θεία Λειτουργία, έγινε στο Νάρθηκα η ‘’δημοπρασία’’ του Σταυρού και των εικόνων και ακολούθησε στο προαύλιο του Ναού η τέλεση του Μεγάλου Αγιασμού των Φώτων- Θεοφανείων και ο φωτισμός των πιστών.
Στο Αναλόγιο έψαλαν εν χορώ τους εόρτιους ύμνους ο Πρωτοψάλτης του Ναού Γιάννης Τζινίκος, ο Γιάννης Παπαγόρας, ο Αθανάσιος Κουτσιούκης, ο Γιώργος Καραγιάννης, η Δήμητρα Κίτση-Βαλωμά και ο Δημήτριος Στεφανόπουλος.
Στον παραδοσιακό κυκλικό χορό της ημέρας στο προαύλιο του Ιερού Ναού, που ακολουθεί τον Αγιασμό, τραγουδήθηκαν από τους χορευτές τα τρία τραγούδια: Το ‘’Σήμερα τα Φώτα και φωτισμός’’, ‘’Στης Παναγιάς το μαχαλά’’ και η ‘’Μπεΐνα’’. Το χορό έσυρε, κατά το έθιμο, πρώτη η κ. Αλεξάνδρα Ζιάπα-Άντερσον από την Κοζάνη, πρόκειται για τη γυναίκα που αυτή ‘’πήρε’’ το Σταυρό. Το έθιμο, αυτό ορίζει: χορεύει πρώτος με το Σταυρό, αυτός που ‘’παίρνει’’ το Σταυρό στη δημοπρασία.
Παραθέτω τους στίχους των 2 από τα 3 χορευτικά τραγούδια της γιορτής:
ΣΗΜΕΡΑ ΤΑ ΦΩΤΑ
‘’Σήμερα τα Φώτα και φωτισμός
και χαρές μεγάλες στους ουρανούς.
Σήμερα η κυρά μας η Παναγιά
σπάργανο κρατούσε κι αγιόφεγγε(ι).
Και τον Άγιο Γιάννη παρακαλεί:
Δύνεσαι Άγιο Γιάννη και Πρόδρομε,
να θεοβαφτίσεις Θεόν Παιδί;
Δύνομαι και σώζω και προθυμώ
να θεοβαφτίσω Θεόν Παιδί’’.
ΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΟ ΜΑΧΑΛΑ
‘’Στης Παναγιάς το μαχαλά-στης Παναγιάς τα δέντρα,
εκεί κλέφτες μαζώνονταν-κλέφτες και χαραμήδες.
Παν’ να πατήσουν εκκλησιές-να πάρουν τα Βαγγέλια.
Και τ’ Άγιο Πνεύμα λάλησε-που μέσα απ’ τ’ Άγιο Βήμα.
Όλα, όλα χαλάστητα, κι όλα ρημάξητέ τα.
Μον’ την κυρά την Παναγιά, καλά, μην τη χαλάστε.
Θυμάμαι όντας την έφκιαναν, κι όντας τη θεμελιώναν,
με μάλαμα τη σκέπαζαν-μ’ ασήμ’ τη θεμελιώναν’’.
Με όλα αυτά (και με πολλά ακόμη) βαστούν οι γενιές των ανθρώπων (και βαστιούνται από) την ορθόδοξη εκκλησιαστική πίστη και ζωή.
Μια πίστη, που πάνω απ’ όλα ερμηνεύεται ως εμπιστοσύνη.
Εμπιστοσύνη σε ό,τι είπε και έκαμε ο Χριστός.
Μια πίστη-εμπιστοσύνη, που ως φωταψία διαλύει τα σκοτάδια γύρω από τον (και κυρίως μέσα στον) άνθρωπο.
Έτσι, που φωτισμένος ο άνθρωπος (και όχι σκοτισμένος από την έπαρση- όσων σκοτισμένων που την καλλιεργούν) να μπορεί βλέπει στο πρόσωπο του ‘’άλλου’’ τον συν-αδελφό εν Χριστώ.
Ώστε να θελήσει να χτίσει μαζί με αυτόν τον ‘’άλλον’’ την κοινωνία (και με σύμμαχο την παιδεία) της αλληλεγγύης και της συνύπαρξης. Στους λαούς της γης και στα έθνη. Και πρώτα στις τοπικές κοινωνίες. Που τόσα κοινά (από το κοινό ‘’αυτολαμπές φως’’) τις συνδέουν.
‘’Το φωτιστικόν, και φωτίζον τους ανθρώπους, φως αυτολαμπές, συ υπάρχων Ιησού μου, εν ρείθροις Ιορδάνου, βαπτισθείς όλως έλαμψας, φως ομοούσιον Πατρί σου, εν ω πάσα κτίσις φωτισθείσα, Χριστέ κράζει σοι. Ευλογημένος ο φανείς, Θεός ημών δόξα σοι. (Απόστιχο Εσπερινού 8ης Ιαν.)
Καλή φωταψία, συνοδίτες.
Τελέστηκε στον Ιερό Ναό από νωρίς το πρωί η Θεία Λειτουργία, έγινε στο Νάρθηκα η ‘’δημοπρασία’’ του Σταυρού και των εικόνων και ακολούθησε στο προαύλιο του Ναού η τέλεση του Μεγάλου Αγιασμού των Φώτων- Θεοφανείων και ο φωτισμός των πιστών.
Στο Αναλόγιο έψαλαν εν χορώ τους εόρτιους ύμνους ο Πρωτοψάλτης του Ναού Γιάννης Τζινίκος, ο Γιάννης Παπαγόρας, ο Αθανάσιος Κουτσιούκης, ο Γιώργος Καραγιάννης, η Δήμητρα Κίτση-Βαλωμά και ο Δημήτριος Στεφανόπουλος.
Στον παραδοσιακό κυκλικό χορό της ημέρας στο προαύλιο του Ιερού Ναού, που ακολουθεί τον Αγιασμό, τραγουδήθηκαν από τους χορευτές τα τρία τραγούδια: Το ‘’Σήμερα τα Φώτα και φωτισμός’’, ‘’Στης Παναγιάς το μαχαλά’’ και η ‘’Μπεΐνα’’. Το χορό έσυρε, κατά το έθιμο, πρώτη η κ. Αλεξάνδρα Ζιάπα-Άντερσον από την Κοζάνη, πρόκειται για τη γυναίκα που αυτή ‘’πήρε’’ το Σταυρό. Το έθιμο, αυτό ορίζει: χορεύει πρώτος με το Σταυρό, αυτός που ‘’παίρνει’’ το Σταυρό στη δημοπρασία.
Παραθέτω τους στίχους των 2 από τα 3 χορευτικά τραγούδια της γιορτής:
ΣΗΜΕΡΑ ΤΑ ΦΩΤΑ
‘’Σήμερα τα Φώτα και φωτισμός
και χαρές μεγάλες στους ουρανούς.
Σήμερα η κυρά μας η Παναγιά
σπάργανο κρατούσε κι αγιόφεγγε(ι).
Και τον Άγιο Γιάννη παρακαλεί:
Δύνεσαι Άγιο Γιάννη και Πρόδρομε,
να θεοβαφτίσεις Θεόν Παιδί;
Δύνομαι και σώζω και προθυμώ
να θεοβαφτίσω Θεόν Παιδί’’.
ΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΟ ΜΑΧΑΛΑ
‘’Στης Παναγιάς το μαχαλά-στης Παναγιάς τα δέντρα,
εκεί κλέφτες μαζώνονταν-κλέφτες και χαραμήδες.
Παν’ να πατήσουν εκκλησιές-να πάρουν τα Βαγγέλια.
Και τ’ Άγιο Πνεύμα λάλησε-που μέσα απ’ τ’ Άγιο Βήμα.
Όλα, όλα χαλάστητα, κι όλα ρημάξητέ τα.
Μον’ την κυρά την Παναγιά, καλά, μην τη χαλάστε.
Θυμάμαι όντας την έφκιαναν, κι όντας τη θεμελιώναν,
με μάλαμα τη σκέπαζαν-μ’ ασήμ’ τη θεμελιώναν’’.
Με όλα αυτά (και με πολλά ακόμη) βαστούν οι γενιές των ανθρώπων (και βαστιούνται από) την ορθόδοξη εκκλησιαστική πίστη και ζωή.
Μια πίστη, που πάνω απ’ όλα ερμηνεύεται ως εμπιστοσύνη.
Εμπιστοσύνη σε ό,τι είπε και έκαμε ο Χριστός.
Μια πίστη-εμπιστοσύνη, που ως φωταψία διαλύει τα σκοτάδια γύρω από τον (και κυρίως μέσα στον) άνθρωπο.
Έτσι, που φωτισμένος ο άνθρωπος (και όχι σκοτισμένος από την έπαρση- όσων σκοτισμένων που την καλλιεργούν) να μπορεί βλέπει στο πρόσωπο του ‘’άλλου’’ τον συν-αδελφό εν Χριστώ.
Ώστε να θελήσει να χτίσει μαζί με αυτόν τον ‘’άλλον’’ την κοινωνία (και με σύμμαχο την παιδεία) της αλληλεγγύης και της συνύπαρξης. Στους λαούς της γης και στα έθνη. Και πρώτα στις τοπικές κοινωνίες. Που τόσα κοινά (από το κοινό ‘’αυτολαμπές φως’’) τις συνδέουν.
‘’Το φωτιστικόν, και φωτίζον τους ανθρώπους, φως αυτολαμπές, συ υπάρχων Ιησού μου, εν ρείθροις Ιορδάνου, βαπτισθείς όλως έλαμψας, φως ομοούσιον Πατρί σου, εν ω πάσα κτίσις φωτισθείσα, Χριστέ κράζει σοι. Ευλογημένος ο φανείς, Θεός ημών δόξα σοι. (Απόστιχο Εσπερινού 8ης Ιαν.)
Καλή φωταψία, συνοδίτες.